OSI KATMANLARI

OSİ KATMANLARI

OSI (Open Systems Interconnection) modelini ISO (International Organization for Standardization) geliştirmiştir. Amaç iki bilgisayar arasındaki iletişimin nasıl olacağını tanımlamaktır. 1978 yılında ilk defa ortaya çıkarılan bu standard 1984 yılında yeni bir düzenleme yardımıyla OSI (Open System Interconnect) referans modeli olarak yayınlanmıştır. OSI öncesindeki dönemde, yalnızca bilgisayar donanımı üreten kuruluşlara özgü ağlar vardı. Bu ağların özellikleri, çoğunlukla yalnızca o üreticinin donanımının bağlanmasına izin verecek biçimde tanımlanmıştı. Onlardan ayrı olarak OSI, çeşitli üreticilerin ürünlerinin bağlanabileceği bir ağ için, bir sektör etkinliği olarak ortaya çıkmıştır. OSI Modeli herhangi bir donanım ya da bilgisayar ağı tipine göre değişiklik göstermemektedir. OSI'nin amacı ağ mimarilerinin ve protokollerinin bir ağ ürünü bileşeni gibi kullanılmasını sağlamaktır. OSI modeli 7 katmana ayrılmıştır.

Uygulama Katmanı (Application Layer)

Uygulama katmanı ağ bağlantısını kullanacak olan programlardır. Kullanıcı tarafından çalıştırılan eposta, veritabanı ve web tarayıcı yazılımları bu katmanda yer alır. Osi katmanları içerisinde en üstte uygulama katmanı yer alır.

Sunum Katmanı (Presentation Layer)

Sunum katmanı verinin biçimsel düzenlemelerinin yapıldığı katmandır. Uygulama katmanına veri iletirken veriler üzerinde kodlama ve dönüştürme işlemleri yapılır. Verinin şifrelenmesi, şifreli verinin çözümlenmesi, sıkıştırılması, genişletilmesi bu katmanda gerçekleşir.

Oturum Katmanı (Session Layer)

Oturum katmanı haberleşecek bilgisayarlar arasında bağlantının oluşturulması, kullanılması ve sonlandırılması işlemlerinin yapıldığı katmandır. Oturum katmanı veri güvenliğini ve veri iletiminde sorun oluşmuş ise verinin tekrar iletilmesini sağlar. NFS, Net BIOS, Sockets ve SQL gibi protokoller bu katmanda çalışır.

Taşıma Katmanı (Transport Layer)

Taşıma katmanı verinin nasıl iletileceğinin belirlendiği katmandır. Taşıma katmanında verinin uçtan uca hangi protokoller kullanılarak iletileceği belirlenir. TCP, SPX ve UDP protokolleri taşıma katmanında çalışır.

Yazılım katmanları ile donanım katmanları arasında bağlantı sağlar. Üst katmanlardan aldığı veriyi bölümlere ayırarak alt katmanlara, alt katmanlardan aldığı bölümleri de birleştirerek üst katmanlara iletmek taşıma katmanının görevidir.

Ağ Katmanı (Network Layer)

Ağ katmanı verinin iletileceği en verimli fiziksel yolun belirlendiği katmandır. Mantıksal ve fiziksel adresleme ve adres çözümleme işlemleri de bu katmanda gerçekleştirilir. Router‘ lar ve IP protokolü bu katmanda yer alır.

Veri İletim Katmanı (Data Link Layer)

Bir düğümden diğerine hatasız veri transferini gerçekleştirmek için fiziksel katmanın erişim yetkilerini ve kurallarını belirleyen katman veri iletim katmanıdır. Ağ katmanından gelen paketlere hata kontrol bitleri eklenerek çerçeve yapısı oluşturulur. Ethernet ve Token Ring erişim yöntemleri bu katmanda çalışır.

Veri iletim katmanının büyük bir bölümü ağ kartı içerisinde çalışır. Ağ üzerindeki diğer cihazları tanıma, hattın hangi cihaz tarafından kullanıldığını tespit etme ve fiziksel katmandan gelen verinin hata kontrolü yine bu katmanda gerçekleşir. Daha önce anlattığımız switch bu katmanda çalışan bir cihazdır. Çünkü switchler MAC adreslerini tanıyabilir ve veriyi sadece ilgili MAC adresine iletebilirler.

Veri iletim katmanı 2 alt katmana ayrılır.

Media Access Control (MAC) Alt Katmanı: Veriyi, hata kontrol biti, alıcı ve gönderici cihazın MAC adresleri ile çerçeveler ve fiziksel katmana iletir. Fiziksel katmandan aldığı veriyi LLC alt katmanına iletmekte MAC alt katmanının görevidir.

Logical Link Control (LLC) Alt Katmanı: Ağ katmanına iletilecek çerçeveler için taşıyıcı görevi görür. Kullanılan protokole özel mantıksal portlar oluşturur. Böylece gönderici ve alıcı cihazda aynı protokoller iletişime geçebilir. LLC, ayrıca bozulmuş olarak iletilen veri paketlerinin tekrar gönderilmesinden sorumludur.

Fiziksel Katman (Physical Layer)

Fiziksel katman, veri bitlerinin alıcıya nasıl iletileceğinin belirlendiği katmandır. Bir ve sıfırların nasıl elektrik, ışık veya radyo sinyallerine çevrileceğini ve aktarılacağını tanımlar. Gönderici tarafta fiziksel veri bitlerini (0-1) elektrik sinyallerine çevirip kabloya yerleştirirken, alıcı tarafta fiziksel katman kablodan okuduğu bu sinyalleri tekrar veri bitleri haline getirir. Hub fiziksel katmanda yer alır.